Wada ukryta samochodu - kto za to zapłaci?
Z tego artykułu dowiesz się:
- Jakie masz prawa po zakupie używanego samochodu?
- Jakie są podstawowe prawa i obowiązki Sprzedawcy?
- Czym jest wada ukryta a czym niezgodność?
Sprawdzenie samochodu przed zakupem to konieczność. Bez względu na to od kogo kupujesz samochód w grę wchodzą zwykle duże pieniądze. W końcu samochód to nie przysłowiowe bułki, które kupujemy każdego dnia.
Jakie masz prawa przy zakupie używanego samochodu? Krótko mówiąc to zależy od kogo kupujesz. Niestety większość kupujących weryfikacje kończy na samym samochodzie. Wszyscy wiedzą, że należy sprawdzić numery vin, wykupić raport o samochodzie z którego można się dowiedzieć jaka była historia samochodu i ogólnie zweryfikować stan techniczny pojazdu. O wiele gorzej jest jednak z wiedzą jakie mamy prawa po zakupie pojazdu. Wtedy najczęściej zadajemy sobie pytania: Za jakie wady odpowiada sprzedawca używanego samochodu? Co jeśli znajdziemy wady ukryte samochodu od osoby prywatnej? Wada ukryta samochodu ile czasu na zwrot?
O tym jakie prawa po zakupie na nabywca decyduje to kim jest sprzedawca samochodu. W dużym uogólnieniu można powiedzieć, że możliwości są dwie: zakup od firmy na polską fakturę oraz wszystko inne. Wielu kupujących uważa, że lepiej jest kupić auto od prywatnego właściciela, który przez jakiś czas użytkował samochód. Inni uważają, że najlepszą bo najtańszą opcją jest zakup auta bezpośrednio z zagranicy najlepiej bez pośredników. Jeszcze inni, że na początek należy zapoznać się z opiniami o samym Sprzedawcy a dopiero potem kupić samochód. I to koniecznie od firmy, która zawodowo handluje samochodami. Kto ma rację? Na co się zdecydować? Najważniejsze jest to, żeby znać swoje prawa i wiedzieć czym różni się na przykład rękojmia a gwarancja. Za jakie wady odpowiada sprzedawca używanego samochodu albo czy w ogóle masz jakieś prawa przy wadach ukrytych samochodu od osoby prywatnej albo jeśli kupisz auto z komisu.
Na początek zakup od podmiotu innego niż firma sprzedająca samochody. Jeśli kupujesz samochód bez polskiej faktury, akceptujesz „zakup na Niemca”, zgadzasz się na szybkie zakupy bez weryfikacji sprzedawcy albo po prostu kupujesz przysłowiowego kota w worku albo okazję cenową odpowiedź jest krótka. Całe ryzyko bierzesz na siebie a za wszystkie wady, błędy w dokumentach, historię auta i wady ukryte i usterki oraz naprawy zapłacisz z własnej kieszeni. Kropka.
O prawach Klientów, rękojmi, gwarancji albo reklamacjach możemy mówić jeśli sprzedawcą jest firma sprzedająca samochody używane zwykle nazywana komisem. 1 stycznia 2023 roku zmieniły się przepisy o rękojmi i prawach Konsumentów. Sprzedawcy są traktowani jak profesjonaliści, których obowiązkiem jest przekazać i sprostować wszelkie informacje na temat sprzedawanego towaru. Choć Konsumenci są traktowani jako strona słabsza w relacji sprzedażowej to zarówno Kupujący jaki i Sprzedający mają swoje prawa i obowiązki.
Wada ukryta samochodu – ile czasu na zwrot?
Czy można w ogóle oddać używany samochód? Czy naprawdę masz 14 dni na zwrot samochodu kupionego w komisie? Odpowiedzi na te pytania daje Kodeks Cywilny oraz ustawy o prawach konsumenta. Według przepisów „Konsument to osoba fizyczna dokonująca z Przedsiębiorcą czynności prawnej bezpośrednio związanej z jej działalnością gospodarczą lub zawodową”. Ta definicja jest bardzo istotna, ponieważ Ustawa o Prawach Konsumenta dotyczy wyłącznie osób kupujących towary w tym samochody używane u Przedsiębiorców. Zatem, tylko zakup samochodu od Firmy gwarantuje prawo do złożenia reklamacji.
Abyś mógł złożyć reklamację muszą być zachowane następujące warunki:
- Zakup od legalnie działającego Przedsiębiorcy od którego rzeczywiście kupiłeś auto
- Faktura vat lub vat-marża na kwotę którą faktycznie zapłaciłeś za samochód
- Musisz posiadać dowód zakupu u konkretnego sprzedawcy.
Konieczne jest to, żeby cena wpisana na Fakturze, była zgodna z rzeczywiście zapłaconą. Jeśli zaniżycie kwotę na Fakturze to nie tylko ponosicie ze Sprzedawcą odpowiedzialność karną za przestępstwo skarbowe, ale też w przypadku odstąpienia od umowy kupna samochodu możesz nie otrzymać zwrotu pełnej ceny, którą zapłaciłeś jako Kupujący. Jeśli te warunki zostaną spełnione to pamiętaj, że rękojmia na Twój samochód trwa 2 lata (również rękojmia po upływie gwarancji zachowuje swoją ważność w tym terminie). Co więcej przedawnienie roszczenia od momentu stwierdzenia wady (niezgodności Pojazdu z umową) to aż 6 lat. Jeśli chodzi o wady ukryte, to możesz je zgłosić do Sprzedawcy nawet po upływie 8-letniego terminu. Zatem generalna zasada jest taka: w przypadku wad (niezgodności towaru z umową) podstępnie zatajonych przez Sprzedawcę możesz złożyć reklamację zawsze. W innym przypadku masz 2 lata na stwierdzenie wady i 6 lat na jej zgłoszenie.
Czy to oznacza, że możesz w dowolnym momencie oddać samochód sprzedawcy? Oczywiście nie. Prawo do odstąpienia od umowy istnieje (Ustawa o prawach konsumenta), ale dotyczy ono zakupów na odległość lub poza lokalem przedsiębiorcy. W większości przypadków używany samochód kupujemy jednak stacjonarnie więc przepis ten nie ma zastosowania. Możesz jednak złożyć reklamację na podstawie rękojmi lub gwarancji.
Czym różni się rękojmia od gwarancji?
Jako kupujący możesz złożyć do sprzedawcy reklamację z tytułu rękojmi lub gwarancji. Zanim jednak podejmiesz decyzję warto wiedzieć co możesz zgłosić z tytułu rękojmi, co z gwarancji a za co odpowiadasz sam jako właściciel pojazdu. Dlatego jeśli jako Klient masz dylemat rękojmia czy gwarancja co wybrać, to pamiętaj, że
rękojmia to ustawowa odpowiedzialność Sprzedawcy względem kupującego za „wady” (od 1 stycznia 2023 niezgodności) fizyczne i prawne. Co ważne jest to niezbywalne prawo każdego Konsumenta. Gwarancja jest dobrowolnym oświadczeniem dotyczącym jakości towaru złożonym przez Przedsiębiorcę. W praktyce gwarancja ma ułatwiać złożenie reklamacji oraz skorzystanie ze swoich uprawnień. Dlatego też w interesie kupującego jest dodatkowa ochrona zwłaszcza jeśli sprzedawca takiej udzielił lub jeśli umożliwił nabywcy wykupić ją dodatkowo. W takim przypadku będziesz miał możliwość wyboru złożenia reklamacji z tytułu rękojmi lub gwarancji.
Gwarancja a rękojmia co wybrać?
Z tytułu rękojmi Sprzedawca odpowiada za wszelkie zapewnienia które złożył przed sprzedażą a które nie zostały spełnione oraz wszelkie niezgodności z umową. Według Ustawy o Prawach Konsumenta towar jest zgodny z umową jeżeli zgodny jest rodzaj, jakość, kompletność i funkcjonalność. Dodatkowo towar a w naszym przypadku samochód nadaje się do celów do których zazwyczaj się go używa oraz ma typowe cechy, których konsument może oczekiwać biorąc pod uwagę charakter towaru oraz publiczne zapewnienie złożone przez przedsiębiorcę np. w ogłoszeniu sprzedaży. Krótko mówiąc z tytułu rękojmi sprzedawca odpowiada za:
1. Wszystkie zapewnienia z ogłoszenia np. dotyczące wyposażenia samochodu, jego historii, stan techniczny i wizualny (np. zapewnienie braku korozji na samochodzie.
2. Aspekty prawne transakcji (kiedyś zwane wady prawne) takie jak braki w dokumentacji uniemożliwiające rejestrację samochodu, współwłasność, prawa osób trzecich, testament, kradzione
3. Zatajone niezgodności czyli to wszystko co sprzedawca powinien wiedzieć i o czym powinien poinformować kupującego. Zalicza się do tego historia pojazdu, historia uszkodzeń i napraw blacharsko – lakierniczych, historia serwisowej lub jej brak, potwierdzenie przebiegu pojazdu oraz stanu technicznego a także niezbędnych do wykonania czynności serwisowych i spodziewanych kosztach obsługi oraz obowiązków po zakupie np. rejestracji pojazdu.
Podsumowując odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi dotyczy stanu samochodu z chwili sprzedaży oraz zapewnień które złożył lub których nie sprostował wbrew zapewnieniom producenta. Co do zasady rękojmia nie obejmuje elementów eksploatacyjnych samochodu, które podlegają okresowej wymianie oraz awarii które powstaną po zakupie. I to właśnie chwila sprzedaży rozdziela dwa prawa Klienta dotyczące reklamacji. Z gwarancji kupujący może skorzystać w przypadku awarii, które powstaną po zakupie samochodu i nie istniały w chwili sprzedaży.
Jeżeli chcesz zgłosić awarię z tytułu gwarancji pamiętaj, że tej formie reklamacji podlegają te elementy, które zostały wymienione w oświadczeniu gwarancyjnym, które powinno być dostępne u sprzedawcy samochodu (na przykład Szczegółowe Warunki Gwarancji). Warunki gwarancji mogą się zdecydowanie różnić i mogą być uzależnione od wielu czynników np. rodzaju samochodu. Sama możliwość skorzystania z gwarancji też może być obwarowana dodatkowymi warunkami np. potwierdzeniem wymiany elementów eksploatacyjnych lub jak w przypadku nowych samochodów okresowymi wizytami we wskazanych serwisach. Dodatkowo realizacja gwarancji może przebiegać w różny sposób np. w ramach gwarancji może być zapewnione holowanie do warsztatu, który dokona naprawy. Gwarancja może również być rozszerzona o dodatkowe usługi takie jak samochód zastępczy na czas naprawy. Pamiętać jednak należy, że o zakresie gwarancji, czasie jej trwania oraz innych warunkach decyduje sprzedawca pojazdu. Niektóre firmy realizujące przedłużone gwarancje umożliwiają kupującym dopasowanie warunków do własnych potrzeb. W przypadku gwarancji GetHelp.pl klient ma możliwość rozszerzenia zakresu swojej ochrony już po zakupie samochodu. Dzięki takiemu rozwiązaniu kupujący może być pewny, że gwarancja spełni jego oczekiwania.
Gwarancja jako dodatkowe uprawnienie kupującego nabiera szczególnego znaczenia w przypadku klientów instytucjonalnych oraz firm np. spółek, które z definicji nie są traktowane jak konsument. W ich przypadku koszty naprawy usterek, które pojawią się po zakupie muszą pokryć z własnych środków. Gwarancja jest wiec jedyną opcją na bezpłatne naprawy.
Jakich usterek nie obejmuje rękojmia i gwarancja?
Jeśli decydujesz się na zakup używanego samochodu pamiętaj, że sam musisz zadbać o jego serwis. Większość samochodów używanych nie ma wiarygodnej i dobrze udokumentowanej historii serwisowej, która ma bezpośredni wpływ na trwałość praktycznie wszystkich podzespołów pojazdu. Dlatego też tylko regularna kontrola i okresowy serwis może skutecznie zmniejszyć ryzyko awarii. Jeśli kupiłeś używany samochód bezwzględnie powinieneś skontrolować i w razie potrzeby wymienić:
1. Filtry i oleje - to one mają wpływ na żywotność silnika i jego osprzętu.
Poza olejem w silniku należy regularnie wymieniać olej pompy wspomagania, olej w skrzyni biegów wraz z filtrami oraz olej w dyferencjale zwłaszcza w samochodzie z napędem na 4 koła.
2. Układ rozrządu – zarówno napędzany paskiem jaki łańcuchem.
- W przypadku napędu rozrządu na pasku wymieniamy „kompletny rozrząd” tj. pasek, napinacze, koła rozrządu, ślizgi a wielu modelach również obligatoryjnie pompę wody.
- Rozrząd na łańcuchu wymaga bezwzględnej kontroli nie tylko po zakupie. Jego zerwanie grozi kompletnym zniszczeniem silnika i naprawą na kilkanaście tysięcy złotych.
3. Paski osprzętu - zwłaszcza przy wymianie napędu rozrządu.
Konieczna jest kontrola wszystkich pasków bo zerwanie może skutkować uszkodzeniem innych podzespołów napędzanych paskiem a w najlepszym wypadku poskutkować unieruchomieniem auta i koniecznością jego holowania,
4. Układ hamulcowy – sprawdzać stan przewodów hamulcowych i wymienić płyn hamulcowy.
Kondycja układu hamulcowego ma wpływ na Twoje bezpieczeństwo.
5. Układ klimatyzacji – skontrolować szczelność układu klimatyzacji i wymienić czynnik.
Dodatkowo wielu mechaników zaleca kontrolę świec zapłonowych, sprawdzić sprawność akumulatora i ładowania samochodu oraz zweryfikować ustawienie geometrii, która może uchronić ogumienie przed nierównomiernym zużyciem. Elementów, które wymagają kontroli jest jednak zdecydowanie więcej. Zalecamy jednak sprawdzić auto przed zakupem a wizytę „serwisową” i okresową wymianę elementów eksploatacyjnych wykonać już po dokonaniu transakcji.
Pamiętaj! Żadna gwarancja ani sprzedawca nie odpowiada za zużycie elementów eksploatacyjnych samochodu (takich jak klocki hamulcowe czy sprzęgło) ani za awarie, które powstaną w wyniku braku ich wymiany!
Check listę czynności serwisowych, które należy wykonać po zakupie samochodu używanego możesz bezpłatnie pobrać TUTAJ
Czego można żądać od sprzedawcy jeśli samochód się zepsuje a nie ma gwarancji?
Jeśli kupiłeś samochód po 1 stycznia 2023 roku i Twoim zdaniem zbyt szybko się zepsuł możesz złożyć reklamację bezpośrednio do Sprzedawcy. Pamiętając o zasadach opisanych powyżej w pierwszej chwili możesz żądać usunięcia awarii przez sprzedawcę. W takiej sytuacji masz obowiązek udostępnić samochód sprzedającemu, który bez zbędnej zwłoki powinien zweryfikować usterkę i w terminie 14 dni udzielić odpowiedzi na Twoje żądanie. Dopiero gdy sprzedający odmówi naprawy lub gdy wada jest bardzo istotna możesz złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny lub odstąpić od umowy.
W takich przypadkach zawsze najlepszą drogą jest próba negocjacji ze sprzedającym. To rozwiązanie najszybsze i najtańsze dla obu stron. Spory rozstrzygane przez sąd obarczone są zwykle dodatkowymi kosztami np. opinii rzeczoznawców czy kosztów prawników a dodatkowo zwykle na rozstrzygnięcia czekać trzeba latami.
Podsumowując okiem Konsumenta
Kupując auto używane musisz liczyć się z tym, że ma ono swoją historię. Normalnym jest to, że posiada ślady zużycia eksploatacyjnego że dokonywano w nim różnego rodzaju napraw. Wybrane elementy karoserii mogą być powtórnie lakierowane albo naprawiane i nie ma a tym absolutnie nic złego. Najważniejsze jest, aby Sprzedawca Cię o tym poinformował. Najlepiej, jeśli zrobi to pisemnie na odrębnym dokumencie Sprzedaży. Wtedy doskonale wiesz co kupujesz i na co się zdecydowałeś, a także jakie mogą być konsekwencje takiego zakupu (np. konieczność naprawy Pojazdu). Często Klienci padają ofiarami oszustwa, ponieważ mają nadmierne oczekiwania w stosunku do używanych samochodów. Nieuczciwi handlarze wabią ich niską ceną samochodu i wypielęgnowaną karoserią zatajając ważne informacje o historii i przebiegu samochodu a wszystkie trudne pytania próbują zbywać niebotycznymi upustami. Pamiętaj, że tylko dzięki zdrowo rozsądkowemu podejściu unikniesz pseudo – okazji cenowych i kupisz dobry samochód.
Sprzedajesz używane samochody i chcesz wiedzieć jak lepiej obsługiwać Klientów zgodnie z prawem? Chcesz dowiedzieć się więcej na temat swoich praw i obowiązków?
Pobierz za darmo listę wszystkich zmian w przepisach
TUTAJ